Er zijn vele transities aan de gang wereldwijd, maar welke transitie is het meest urgent?
Er is een zekere urgentievolgorde te maken tussen de verschillende transities, afhankelijk van factoren zoals maatschappelijke impact, tijdslijnen, en de mate van ontwikkeling van de transitie zelf. De volgorde kan echter variëren, afhankelijk van het perspectief (bijvoorbeeld overheden, bedrijven, of de samenleving als geheel).
Bureau MVO geeft hieronder een mogelijke volgorde van urgentie, met toelichting.
Het aanbrengen van een urgentiebepaling in de genoemde transities kan variëren afhankelijk van de maatschappelijke, geopolitieke en economische context. In het licht van de wereldwijde uitdagingen en de veranderingen die gaande zijn, kan een volgorde van urgentie als volgt worden ingedeeld.
Hierbij wordt aangegeven welke transities momenteel al veel aandacht krijgen van organisaties.
1. Energietransitie
De energietransitie blijft de meest urgente kwestie, vooral vanwege de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan, CO2-uitstoot te reduceren en fossiele brandstoffen te vervangen door duurzame energiebronnen. Dit heeft mondiale gevolgen voor de stabiliteit van de planeet. Klimaatdoelen, de geopolitieke situatie (zoals de afhankelijkheid van Russische gas), en de energiekeuze van landen beïnvloeden de urgentie.
Urgentie: Zeer hoog, gezien de mondiale impact van klimaatverandering en de geopolitieke situatie (bijv. de recente energiecrisis door de oorlog in Oekraïne).
Betrokkenheid van organisaties: Bijna alle sectoren, van de energiebedrijven tot technologiebedrijven en industriele ondernemingen, werken aan de energietransitie. Overheden spelen een cruciale rol in het versnellen van deze transitie.
2. Defensietransformatie (Geopolitieke situatie: VS, Europa, en Rusland)
Met de geopolitieke verschuivingen, zoals de wisselwerking tussen de VS en Europa, en de toegenomen dreiging van Rusland, is de defensietransformatie in Europa urgenter dan ooit. Europese landen moeten sterker samenwerken op defensiegebied, meer investeren in militaire technologie, en hun defensiecapaciteiten versterken.
Urgentie: Hoog, gezien de geopolitieke spanningen (bijv. de oorlog in Oekraïne) en de gevolgen van de verschuivende machtsverhoudingen. Europa moet zich wapenen tegen potentiële dreigingen, wat vraagt om versnelling in defensie-investeringen.
Betrokkenheid van organisaties: Vooral overheden, defensie-industrie, en grote technologiebedrijven (voor militaire technologie) zijn betrokken. Bedrijven in andere sectoren kunnen indirect betrokken zijn door innovaties in technologieën die ook defensief gebruikt kunnen worden (bijv. cyberbeveiliging).
3. Grondstoffentekort en Circulaire Transitie
De circulaire economie en de oplossing voor het grondstoffentekort worden steeds urgenter, vooral met de wereldwijde afname van natuurlijke hulpbronnen en de stijgende vraag naar grondstoffen zoals lithium, cobalt, en andere zeldzame metalen voor technologie en energieopslag. Het hergebruik van materialen en het creëren van duurzame productieketens wordt steeds belangrijker.
Urgentie: Hoog, gezien de afname van beschikbare grondstoffen, de druk op de productiecapaciteit, en de noodzaak om duurzamer te produceren.
Betrokkenheid van organisaties: Vooral productiebedrijven, bouwsectoren, mode-industrie en grote corporaties in de technologische sector. Steeds meer bedrijven stappen over op circulaire bedrijfsmodellen en duurzame supply chains.
4. Landbouw- en Voedseltransitie
De landbouw- en voedseltransitie is essentieel voor de toekomst van de voedselzekerheid, vooral gezien de toenemende wereldbevolking, de afname van landbouwgrond door klimaatverandering, en de noodzaak om duurzamer te produceren. Het betreft ook gezondere, duurzamere voedingspatronen en productiemethoden die de impact op de natuur en biodiversiteit beperken.
Urgentie: Hoog, aangezien voedselzekerheid, gezondheid en duurzaamheid steeds meer onder druk komen te staan door de groeiende wereldbevolking en de effecten van klimaatverandering.
Betrokkenheid van organisaties: De voedselindustrie, boeren, voedselverwerkers en technologiebedrijven die zich richten op duurzame landbouw en alternatieve voedselbronnen (zoals plantaardige eiwitten) zijn hier bij betrokken.
5. Zorgtransitie en Vergrijzing
De zorgtransitie is steeds urgenter vanwege de vergrijzing van de bevolking en de druk op zorgsystemen. Er is een groeiende vraag naar efficiëntere, gepersonaliseerde zorg, en de inzet van technologie (zoals AI, robotica, en digitale gezondheidstoepassingen) wordt steeds belangrijker.
Urgentie: Hoog, omdat de zorgsystemen wereldwijd overbelast dreigen te raken door de vergrijzing, en tegelijkertijd wordt er gezocht naar digitale innovaties in de zorg om het systeem te verbeteren.
Betrokkenheid van organisaties: De zorgsector zelf, techbedrijven die digitale gezondheidsoplossingen ontwikkelen, en beleidsmakers die het zorgbeleid aanpassen, zijn allemaal actief in deze transitie.
6. Digitale Transformatie
De digitale transformatie is essentieel voor het concurrentievermogen van bedrijven en het succes van andere transities. Bedrijven moeten digitaliseren om efficiëntie te verbeteren, nieuwe markten te bereiken, en processen te optimaliseren. De digitale infrastructuur is ook de basis voor veel andere transities (zoals de energietransitie en zorgtransitie).
Urgentie: Matig tot hoog. Hoewel de digitale transformatie essentieel is voor de groei en het succes van bedrijven, is het minder urgent dan de andere transities die direct gericht zijn op de samenleving en de planeet.
Betrokkenheid van organisaties: Vrijwel alle bedrijven in alle sectoren werken aan digitale transformatie. Vooral technologiebedrijven, consultancybedrijven en bedrijven in de financiële sector spelen een leidende rol.
Urgentievolgorde samengevat:
- Energietransitie – Vanwege de wereldwijde klimaatverandering en geopolitieke stabiliteit.
- Defensietransformatie – Gezien de geopolitieke spanningen en de noodzaak voor Europa om zijn defensiecapaciteiten te versterken.
- Grondstoffentekort en Circulaire Transitie – Door de afname van natuurlijke grondstoffen en de noodzaak om duurzamer te produceren.
- Landbouw- en Voedseltransitie – Voor het waarborgen van voedselzekerheid en het aanpakken van de milieu-impact van de landbouw.
- Zorgtransitie en Vergrijzing – Vanwege de demografische veranderingen en de druk op de zorgsystemen.
- Digitale Transformatie – Essentieel voor de efficiëntie van bedrijven, maar minder urgent dan de bovenstaande transities.
Betrokkenheid van organisaties:
- Energietransitie: Veel sectoren, vooral de energie-, industriële en bouwsectoren.
- Defensietransformatie: Overheden, defensie-industrie, en technologiebedrijven (zoals cybersecurity).
- Grondstoffentekort en Circulaire Transitie: Productiebedrijven, technologiebedrijven, mode-industrie, en de bouwsector.
- Landbouw- en Voedseltransitie: Voedselindustrie, landbouw, technologische innovaties in landbouw.
- Zorgtransitie en Vergrijzing: Zorginstellingen, technologiebedrijven (voor digitale zorgoplossingen).
- Digitale Transformatie: Bedrijven in vrijwel alle sectoren, met een grote rol voor techbedrijven en consultancy.
Deze volgorde biedt een overzicht van de dringende vraagstukken in de wereld van vandaag. Elk van deze transities is nauw met elkaar verbonden, en veel organisaties, waaronder Bureau MVO, zijn in meerdere transities tegelijk betrokken. Samenwerking en slimme communicatie zijn cruciaal voor iedere organisatie die hierbij betrokken is, en daarom onderhouden wij een relevant netwerk van innovatieve partners.
Neem daarom contact met ons op als je advies nodig hebt of verbinding zoekt met partners zodat we samen jouw organisatie meer impact kunnen geven.